Wypełnienia stomatologiczne – najważniejsze informacje
Gdy zęby zaatakowała próchnica i pojawią się ubytki, konieczne okaże się plombowanie. Wypełnienia stomatologiczne doskonale sprawdzają się także w przypadku ukruszenia czy ułamania się zęba. Współczesna stomatologia oferuje różne rodzaje wypełnień, może to być: porcelana, złoto, żywica kompozytowa lub też powoli odchodzący do lamusa amalgamat. W dzisiejszym artykule pragniemy zaprezentować różne rodzaje wypełnień oraz opiszemy przebieg całego zabiegu plombowania zębów.
Co nazywamy wypełnieniami stomatologicznymi?
Termin ten odnosi się do różnych metod rekonstrukcji lub odtworzenia zęba (lub kilku z nich). Oczywiście w tym celu stomatolog stosuje specjalne, przeznaczone do tego narzędzia i materiały. Wszystko po to, aby ząb mógł dalej spełniać swoje podstawowe funkcje. Ponadto, wypełnienia stomatologiczne chronią go przed koniecznością usunięcia.
Kiedy konieczne jest wypełnienie stomatologiczne zęba?
Tak jak wcześniej wspomnieliśmy, wypełnienia stomatologiczne stosuje się w przypadku uszkodzeń mechanicznych zębów lub w zaawansowanym stadium próchnicy. Wtedy też lekarz stomatolog najpierw musi przygotować ząb, dokładnie oczyszczając go z resztek biologicznych, by następnie wypełnić go właściwym materiałem – powszechnie zabieg ten nazywamy plombowaniem. Pamiętajmy, iż należy zdecydować się na uzupełnienie ubytku nie tylko ze względów estetycznych, ale także dla naszego zdrowia i komfortu, ponieważ uszkodzony ząb jest bardziej podatny na działanie bakterii, kwasów, a także zimnych lub gorących potraw. Ząb może reagować bólem, być nadwrażliwy na wszelakie bodźce, znacznie odbierając przyjemność jedzenia.
Przebieg zabiegu
Aby rozpocząć właściwe czynności, lekarz musi najpierw zapoznać się ze stanem zdrowia zęba. Stomatolog sprawdza zatem, jak rozległy jest ubytek i opracowuje plan leczenia.
Kolejno ma miejsce znieczulenie leczonego zęba – warto zaznaczyć, iż nie zawsze jest to konieczne. Jeśli pacjent obawia się bólu czy borowania to zastrzyk znieczulający skutecznie zniweluje nieprzyjemne wrażenia, gdyż już w kilkanaście sekund po iniekcji będzie odczuwalne jego działanie. Gdy pojawi się lekkie mrowienie dziąseł i języka, a także ich drętwienie to znak, iż dentysta może zaczynać.
Pierwszym etapem właściwego leczenia zęba jest rozwiercenie go przy pomocy specjalnie do tego przystosowanego wiertełka. Jest to najmniej lubiana czynność, bo borowanie bywa momentami nieprzyjemne, jednakże ma ono bardzo istotne zadanie – oczyszczenie ubytku z resztek jedzenia, zanieczyszczeń i śliny. W trakcie borowania lekarz lub asystentka stomatologiczna wielokrotnie oczyszczają ząb strumieniem wody oraz osuszają go. Od tego zależy skuteczność leczenia, gdyż jeśli cały proces zostanie wykonany niedostatecznie starannie – w krótkim czasie ząb ponownie zacznie się psuć.
Ostatnim krokiem jest założenie tzw. plomby oraz jej utwardzenie i oszlifowanie.
Materiały służące do wypełniania zębów
Z roku na rok dentyści dysponują coraz lepszymi, doskonalszymi i bezpieczniejszymi dla naszego zdrowia materiałami służącymi do wypełniania zębów. Muszą być one przede wszystkim wytrzymałe i trwałe oraz estetycznie wyglądać – jak najmniej odróżniać się od naturalnych zębów.
Amalgamat – wytrzymały, jednak mało estetyczny
Te wymagania nie do końca spełnia popularny niegdyś amalgamat. Wypełnienia stomatologiczne z amalgamatu są stosunkowo niedrogie, wytrzymałe, jednakże nie są zbyt estetyczne. Ciemna barwa materiału uniemożliwia ich założenie w widocznych miejscach (zęby przednie i boczne). W ramach leczenia na NFZ pacjentom przysługują właśnie takie plomby, plomby chemoutwardzalne dentysta z NFZ założy tylko w przednich zębach (od jedynki do trójki).
Materiały kompozytowe
Pacjenci zazwyczaj decydują się na wypełnienia kompozytowe. Są one wykonane z mieszanki tworzyw sztucznych. Ich zaletami są: dobrą trwałością, najmniejsza inwazyjność w trakcie leczenia oraz wysoka estetyka. Stomatolog może tak dobrać kolor wypełnienia, iż różnica barwy będzie prawie niedostrzegalna. Ponadto, materiały kompozytowe są bardzo plastyczne, można je odpowiednio kształtować jeszcze przed całkowitym utwardzeniem lampą polimeryzacyjną. Żywice kompozytowe są także widoczne na zdjęciach RTG.
Materiały kompozytowe wykorzystujemy do wypełnienia uszkodzeń zarówno w przednich zębach, jak również w zębach bocznych i tylnych, szczególnie gdy ubytek jest niewielki. Trwałość plomby z kompozytu wynosi nawet do 10-15 lat.
Glasjonomery
Innym rodzajem wypełnień są wypełnienia glasjonomerowe. Glasjonomery charakteryzują się dobrym przyleganiem adhezyjnym do szkliwa i zębiny. Wadą tego materiału jest jego kruchość oraz porowatość, wynikająca ze swojej postaci (glasjonomery składają się z proszku i płynu). Sprawiają także problemy podczas polerowania, są nieprzeźroczyste oraz podatne na ścieranie. Z tego względu najczęściej używa się ich do wypełnień ubytków w zębach mlecznych oraz jako podkład do odbudowy zęba pod koronę protetyczną.
Kompomery/giomery
Wypełnieniem stomatologicznym łączącym w sobie cechy glasjonomeru oraz kompozytu są kompomery, inaczej zwane giomerami. Kompomery/giomery mają duży potencjał plastyczny dla stomatologa, dobrze znoszą polerowanie, są solidniejsze od typowych glasjonomerów, a przy tym są dość uniwersalne. Jedynie wyglądają znacznie gorzej niż kompozyty, dlatego zaleca się je także do plombowania mlecznych zębów.
Wypełnienie kanapkowe
W przypadku głęboko sięgającego ubytku stomatolog musi założyć dwa wypełnienia, są to wypełnienia kanapkowe. Pierwsze wypełnienie będzie znajdowało się tam, gdzie jest głęboko i wilgotno, zatem musi być wykonane z materiału odpornego na wilgoć – może to być np. glasjonomer czy amalgamat, natomiast drugie – jest to wypełnienie w obrębie tkanek suchych, zatem istotne jest, aby było estetyczne tj. wypełnienie kompomerowe czy kompozytowe.
Złoto
Ubytek może zostać wypełniony złotem. Złoto jest materiałem bardzo trwałym, takie wypełnienie bez przeszkód możemy nosić nawet przez 20 lat, jest ono także bardzo dobrze tolerowane przez tkanki zęba, jednakże wiele osób nie decyduje się na nie, gdyż złota plomba jest najbardziej kosztowna i jej założenie jest dość inwazyjne, ponadto kolorystycznie się znacznie wyróżnia.
Wypełnienia stomatologiczne na zamówienie – inlay
Dentyści często zamiast tradycyjnej plomby proponują założenie wypełnienia stomatologicznego inlay. Inlaye są wykonywane przez stomatologa na wymiar przy pomocy techników z laboratorium.
Metoda ta wymaga od pacjenta dwóch wizyt w gabinecie stomatologicznym. Na pierwszej stomatolog przygotowuje zęba, oczyszcza go z próchnicy i zostaje pobrany wycisk protetyczny. Dopiero na drugiej wizycie gotowy inlay wykonany przez technika z porcelany lub kompozytu jest mocowany z największą precyzją na zębie.
Wyróżniamy 3 typy tego typu wypełnień w zależności od jego rozległości: inlay, onlay lub overlay, ten ostatni pokrywa całą górną powierzchnię zęba. Wypełnienia typu inlay zakłada się zazwyczaj przy dużych ubytkach, ale także – gdy niezbędne jest założenie kilku wypełnień obok siebie (w ten sposób zostaje skrócony czas leczenia), po leczeniu kanałowym, przy znacznym starciu zębów bocznych oraz w przypadku, kiedy taką metodę determinuje kształt zęba.
A może kosmiczne wypełnienia stomatologiczne z grafenu?
Obecnie trwają badania nad możliwością wykorzystania niedawno odkrytego (w 2004 roku) materiału – grafenu. Amerykańscy i rumuńscy naukowcy twierdzą, iż grafen tak powszechnie stosowany w m.in. w elektronice czy przemyśle lotniczym, może być „przyszłością stomatologii”. Grafen jest bardzo wytrzymały – 200 razy mocniejszy od stali, odporny na korozję oraz próchnicę, ponieważ ma właściwości bakteriobójcze. Kto wie, może za kilka lat grafenowe plomby będą tak powszechne jak te z kompozytu?
Jeśli czujemy nawet najmniejszy ubytek w naszym zębie nie zwlekajmy z wizytą w gabinecie stomatologicznym. Warto także regularnie kontrolować stan jamy ustnej, by nieleczony mały ubytek nie spowodował utraty całego zęba.
# wypełnienia stomatologiczne # kompozyty # materiały kompozytowe # glasjonomery # kompomery # giomery # porcelana # złoto # żywica kompozytowa # amalgamat # wypełnienia kanapkowe # inlaye # grafen # plomba
Leave a reply →
Bardzo ciekawy artykuł. W pełni zgadzam się, że obecnie dysponujemy tak szerokim wyborem wypełnień, że z pewnością każdy Pacjent będzie mógł dobrać idealną dla niego opcję.
Reply →