Zaburzenia żywieniowe i ich wpływ na stan zębów
Osoby cierpiące na zaburzenia żywieniowe to grupa pacjentów, u których niezbędna jest konsultacja stomatologiczna ze względu na występowanie objawów patologicznych w jamie ustnej, ale także z powodu pogorszenia estetyki uśmiechu (zniszczone korony kliniczne zębów, próchnica, itp.), co również negatywnie wpływa na ich samoocenę. Z jakimi zaburzeniami odżywiania mamy do czynienia najczęściej? Jakie uszkodzenia i choroby zębów mogą one wywołać? Na te i inne pytania odpowiemy w naszym artykule.
Zaburzenia żywieniowe – anoreksja i bulimia
Do najczęstszych zaburzeń łaknienia są zaliczane: anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny oraz bulimia.
Obie choroby mają podłoże psychiczne, w przypadku anoreksji chorzy drastycznie, często niemal do zera ograniczają spożywanie pokarmów, a te zjedzone również usuwają przy pomocy wymiotów. Osoby cierpiące na bulimię zmagają się z atakami objadania się, a następnie targane wyrzutami sumienia – prowokują wymioty, aby pozbyć się jedzenia z żołądka.
Jak podają wyniki badań National Disorder Association, na tego rodzaju zaburzenia żywieniowe cierpi aż 70 milionów osób na świecie, w Polsce problem anoreksji dotyczy 2 proc. Najczęściej schorzenia te występują w grupie nastolatków (13 do 18 roku życia), szczególnie dziewcząt, ale mogą się także ujawnić w późniejszym wieku. Warto pamiętać, iż zaburzenia żywieniowe coraz częściej dotyczą także mężczyzn.
Anoreksja a stan jamy ustnej
Zarówno anoreksja, jak i bulimia negatywnie wpływają na stan jamy ustnej i mogą doprowadzić do utraty zębów. Do typowych problemów stomatologicznych, które obserwuje się u anorektyków zalicza się: ubytki twardych tkanek zębów niepróchnicowego pochodzenia, kserostomię, powiększenie ślinianek przyusznych, zapalenie kątów ust i języka, przebarwienia i rozchwianie zębów, uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej, a nawet – raka gardła lub przełyku.
Kwasowa erozja szkliwa u osób cierpiących na anoreksję
Aby utrzymać właściwą wagę pacjenci prowokują wymioty (nieraz po kilkanaście razy dziennie), tym samym kwaśna treść żołądka (kwasy żołądkowe), o pH wynoszącym mniej niż 1, wchodzi w kontakt ze szkliwem zębów i doprowadza do charakterystycznych ubytków, zlokalizowanych na powierzchniach przedsionkowych lub podniebiennych zębów. Erozja szkliwa pojawia się na zębach już w przeciągu 1-2 lat, natomiast zmiany patologiczne z czasem będą dalej postępować, obejmując coraz głębsze warstwy zębiny, a nawet sięgają miazgi. Zęby stale narażone na działanie kwasów żołądkowych sukcesywnie tracą szkliwo i szybciej ścierają się. Na ich powierzchni pojawią się przebarwienia, stają się one również bardziej żółte, co świadczyć będzie o odsłonięciu zębiny, wewnętrznej warstwy zęba, która naturalnie ma właśnie odcień żółci. W zaawansowanym stadium występuje także nadwrażliwość zębów na bodźce termiczne i mechaniczne.
Co więcej, u pacjentek prowokujących wymioty lekarze mogą często zauważyć urazy błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Okaleczenia i otarcia na podniebieniu miękkim są skutkiem prowokowania wymiotów za pomocą palców lub różnych przedmiotów.
Bulimia a refluks żołądkowo- przełykowy
Jedną z przykrych konsekwencji bulimii jest także zabójczy dla zębów, refluks żołądkowo-przełykowy, obecny również w nocy, co oznacza, że erozja szkliwa ma miejsce nawet wtedy, gdy chory nie jest tego świadomy. Zazwyczaj uszkodzenia wywołane refluksem występują po jednej stronie szczęki, zależnie od pozycji w trakcie snu.
Restrykcyjna dieta przyczyną zapalenia dziąseł
Uboga w witaminy i mikroelementy dieta osób cierpiących na zaburzenia żywieniowe, częste głodówki, sprawiają że dochodzi do zmniejszeniem wydzielania śliny, pacjent odczuwa ciągłą suchością w ustach, co w dalszej konsekwencji może prowadzić do zapalenia dziąseł.
Atrycja
Termin ten wywodzi się z łaciny „attritum” i oznacza pocieranie „czegoś o coś”. Proces ten jest naturalną koleją rzeczy, ścierania ma miejsce w wyniku kontaktu zęba z zębami przeciwstawnymi, jednakże w niektórych sytuacjach jest zjawiskiem patologicznym – gdy ścieranie następuje o wiele szybciej niż powinno, jako następstwo np. bruksizmu.
Abrazja
Innym rodzajem ścierania zębów jest abrazja, która jest spowodowana fizycznymi (mechanicznymi) czynnikami zewnętrznymi. Z reguły przyczyną powstawania takich ubytków jest nieprawidłowe szczotkowanie zębów, ale nie tylko bowiem jest ona również zauważana u pacjentów wykonujących określony zawód i np. przytrzymujących w ustach rozmaite przedmioty (np. długopisy, ołówki) lub też mających pewne przyzwyczajenia (obgryzanie paznokci, palenie fajki, łuskanie ziaren słonecznika, dyni, orzechów zębami). Abrazja związana z zawodem jest widoczna u muzyków, krawców, cieśli, kwiaciarek i wywołana jest przytrzymywaniem między zębami przedmiotów takich jak ustniki, szpilki, gwoździe. Abrazja powstaje na skutek działania czynników mechanicznych, ale w przypadku osób cierpiących na zaburzenia odżywiania czynniki chemiczne (kwasy) z pewnością mogą przyspieszyć proces utraty tkanek zmineralizowanych zęba.
Abfrakcja
Kolejną nieprawidłowością jest abfrakcja, która powstaje na skutek ekscentrycznego działania sił żucia – prowadzą one naprężeń i przeciążeń w okolicy szyjki zęba. W wyniku abfrakcji następuje rozerwanie krystalicznych elementów szkliwa i zębiny, pęknięcia i odłamania struktur zęba. Rozmiar ubytku zależny jest od siły okluzji. Abfrakcje zazwyczaj występują u osób z bruksizmem i osób starszych.
Jak dbać o zęby – rady dla osób z zaburzeniami żywieniowymi
Jeśli problem zaburzeń odżywiania dotyczy was lub waszych bliskich to oprócz specjalistycznej pomocy psychologicznej należy również zadbać o profilaktykę i higienę jamy ustnej. Zaleca się używanie miękkiej szczoteczki do zębów oraz stosowanie pasty o niskim współczynniku ścieralności (RDA < 40). Ponadto pamiętajmy o szczotkowaniu zębów we właściwy sposób – należy całkowicie wyeliminować ruchy szorujące na rzecz ruchów pionowych.
Pod żadnym pozorem nie należy myć zębów tuż po wymiotach! W takiej sytuacji lekarze proponuje płukanie jamy ustnej dwuwęglanem sodu lub wodorotlenkiem magnezu, dzięki czemu zneutralizuje się działania kwasu żołądkowego w jamie ustnej.
Dobrze jest mieć zawsze pod ręką gumę bezcukrową, zawierającą dwuwęglany lub mocznik, alternatywnie z gumą zawierającą fluor.
Nie należy także zapominać o regularnym odwiedzaniu swojego gabinetu dentystycznego, gdyż w przypadku początkowych zmian erozyjnych szkliwa należy systematycznie poddawać się profesjonalnym zabiegom higienicznym (usuwanie kamienia nazębnego, fluorkowanie).
W momencie wystąpienia dużych ubytków szkliwa należy zabezpieczyć brakujące tkanki wypełnieniami światłoutwardzalnymi, koronami lub licówkami.
# zaburzenia żywieniowe # anoreksja # bulimia # refluks żołądkowo-przełykowy # kwasy żołądkowe # zapalenie dziąseł # próchnica # nadwrażliwość zębów # przebarwienia # abrazja # atrycja # abfrakcja # erozja # choroba próchnicowa
Leave a reply →
