Lapisowanie zębów u dzieci – czy warto?
Jednym z zabiegów, który należy przeprowadzić, aby zahamować rozwój próchnicy u małych pacjentów jest lapisowanie. Lapisowanie, czyli inaczej impregnacja to zabieg polegający na naniesieniu na zęby azotanu srebra, który sprawia, iż zmiany próchnicowe się cofają, a tkanki zębowe z powrotem się utwardzają. Kiedy lapisowanie zębów mlecznych będzie konieczne? Jak przebiega i czy jest to bezpieczny zabieg? Jakie są skutki uboczne i wady lapisowania zębów?
Na te i inne pytania możecie znaleźć odpowiedzi w naszym najnowszym artykule!
Zęby mleczne też wymagają leczenia!
Pierwsze zęby mleczne pojawiają się w jamie ustnej malucha już około 5-6 miesiąca życia. Do około 3 roku życia dzieci mają już widoczne wszystkie zęby mleczne. Rodzice bardzo często bagatelizują problem leczenia mleczaków, a swoje zachowanie błędnie tłumaczą, że i tak te zęby wypadną. Ich niefrasobliwe zachowanie może prowadzić do wielu chorób w dorosłym życiu dziecka, bowiem stan zdrowia zębów mlecznych u dziecka ma wpływ na rozwój kości żuchwy i szczęki, a także pojawiające się później zęby stałe. Ponadto, warto pamiętać, iż mleczaki są z reguły słabiej zmineralizowane niż zęby stałe, dlatego próchnica atakuje je szybciej i może prowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak ropne zakażenia czy konieczność przyjmowania antybiotyków.
Na czym polega lapisowanie?
Impregnacja ubytku to nasycenie związkami chemicznymi próchnicowo zmienionych tkanek zęba. Stomatolog w tym celu używa dwóch związków: azotanu srebra lub chlorku cynku. Najczęściej stosuje się ten pierwszy, ze względu na jego skuteczność. Ciekawostką jest fakt, iż to właśnie azotanowi srebra zabieg zawdzięcza swoją nazwę – lapis jest handlową nazwą tego związku.
Jak działają związki użyte w trakcie lapisowania? Kiedy lapisowanie jest wskazane?
Związki chemiczne wykorzystywane do lapisowania cechują się dwojakim działaniem. Po pierwsze są bakteriobójcze, po drugie wspomagają mineralizację, a więc przyczyniają się do wzmocnienia rozmiękłych tkanek zęba. Ubytki takie są powszechne u małych pacjentów, u których została zdiagnozowana próchnica butelkowa. Ten rodzaj próchnicy jest bardzo groźny dla zębów ze względu na gwałtowny przebieg powodujący w bardzo krótkim czasie całkowite zniszczenie koron zębów. Próchnica butelkowa atakuje zwłaszcza zęby sieczne.
Wskazaniem do wykonania lapisowania są rozległe płaskie ubytki próchnicowe, w których z różnych powodów nie ma możliwości założenia wypełnienia, czyli tzw. plomby. Ma to miejsce np. wtedy, gdy ze względu na duże zniszczenie zęba pojawia się ryzyko, że tradycyjne wypełnienie może się nie utrzymać.
Lapisowanie jest też zalecane, gdy mały pacjent niechętnie chce współpracować ze stomatologiem, jest niecierpliwy. Wtedy też łatwiej jest namówić malucha na szybki i bezbolesny zabieg impregnacji niż męczyć się z wykonaniem pełnego wypełnienia.
Jeśli zaistnieje taka konieczność lapisowanie może zostać przeprowadzone już w bardzo wczesnym wieku.
Jak przebiega zabieg lapisowania?
Lapisowanie jest bezbolesne, całkowicie bezpieczne. Polega ono na wcieraniu w próchnicowo zmieniane tkanki dwóch roztworów jeden po drugim. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, najczęściej stosowanym roztworem jest azotan srebra, który można strącać można z użyciem np. płynu Lugola.
Zabieg jest poprzedzony dokładnym oczyszczeniem mechanicznym zęba z nalotów oraz osuszony. Lekarz musi także odizolować błonę śluzową od przypadkowego kontaktu z roztworem impregnującym.
Następnie 40-procentowy roztwór azotanu srebra wciera się przez około 2-3 minuty w dotknięty próchnicą ząb mleczny. Po tym ząb jest osuszany i wciera się w niego tzw. strącalnik, np. sól kuchenną, eugenol czy kwas pirogalusowy. W wyniku tych zabiegów na zębie pojawia się białczan srebra, odporny na próchnicę, o działaniu antybakteryjnym.
Nie należy niepokoić się, gdy po zabiegu zaobserwujemy, iż zęby naszego malucha stały się czarne, jest to całkowicie normalne, bowiem pod wpływem wytrącającego się srebra ząb zmienia swój kolor. Zaczernienie zęba pojawia się tylko tam, gdzie było ognisko próchnicy. W trakcie zabiegu nie pociemnieją pozostałe zęby.
Czy lapisowanie należy powtarzać?
Zabieg lapisowania powinien być przeprowadzony w cyklu składającym się z trzech wizyt (odstępy tygodniowe). Na każdej z wizyt lekarz impregnuje wszystkie wymagające tego zęby. Bardzo często ze względu na wygodę i oszczędność czasu, dentyści wykonują lapisowanie trzykrotnie podczas jednej wizyty. Należy pamiętać, iż impregnacja nie jest trwała i wymaga powtórzenia po około 3 miesiącach, a następnie po pół roku od pierwszego zabiegu.
Czy zabieg lapisowania jest refundowany przez NFZ?
Lapisowanie zębów mlecznych jest procedurą, która może zostać wykonana u dzieci do 18 roku życia w ramach świadczeń finansowanych z Narodowego Funduszu Zdrowia.
Zalecenia po zabiegu lapisowania
Po zakończeniu zabiegu koniecznie rodzice muszą zwrócić uwagę, aby ich pociecha nic nie jadła, ani nie piła przez kolejne dwie godziny po wyjściu z gabinetu stomatologicznego.
Warto także zadbać o zmianę starych i nieprawidłowych nawyków higienicznych, gdyż pielęgnacja jamy ustnej ma ogromne znaczenie w zatrzymaniu próchnicy. Sam zabieg lapisowania w zamierzeniu ma zmniejszyć dynamikę procesu próchnicowego, nie uleczy on zębów i nie przywróci utraconych tkanek zęba, dlatego z czasem powstałe ubytki próchnicowe powinno się wypełniać odpowiednimi materiałami stomatologicznymi.
Zalety i wady lapisowania zębów
Przede wszystkim największą zaletą jest fakt, że jest to zabieg szybki i bezbolesny. Nawet najbardziej nieskłonne do współpracy dzieci w końcu dają się namówić na “pomalowanie” ząbków. Związki chemiczne wykorzystane w trakcie lapisowania pomagają w zahamowaniu procesu próchnicowego, a zęby mogą przetrwać i nie trzeba ich usuwać.
Z czasem, gdy dzieci staną się bardziej odważne i przekonają się do lekarza i leczenia stomatologicznego to warto zalapisowane zęby zabezpieczyć odpowiednim wypełnieniem (o ile pozwalają na to warunki). Zatem lapisowanie pomaga zachować zęby mleczne, tak aby jak najdłużej utrzymywały przestrzeń dla zębów stałych.
Największą wadą lapisowania jest zmiana koloru zębów na czarny, gdyż najczęściej stosowany i najskuteczniejszy środek impregnujący (azotan srebra) powoduje przebarwienie zębów na ciemny czarny, ciemnobrunatny kolor. Na szczęście przebarwienie pojawia się tylko w miejscach dotkniętych próchnicą. Zdrowe zęby pozostają bez zmian w zabarwieniu.
Obecnie na rynku istnieją także takie preparaty, które nie mają działania przebarwiającego zęby, a zabieg z ich użyciem to tzw. bezbarwne lapisowanie. Ich skuteczność jednak w porównaniu do azotanu srebra jest znacznie mniejsza. W bezbarwnym lapisowaniu stosuje się 30–50% roztwór chlorku cynku, który ma białe zabarwienie.
Innym minusem lapisowania jest fakt, iż ma ono jedynie hamować lub spowalniać próchnicę, a nie leczyć. Lapisowanie nie przywróci utraconych tkanek oraz funkcji zębów.
# lapisowanie # impregnacja # próchnica #zęby mleczne # próchnica butelkowa
Leave a reply →
